Page 33 - Demo
P. 33
«Ուրբաթ առտու Bérard- ը գացի տեսայ Երկու ժամ վիճեցանք Միշտ հակառուս46 : : է կ՚ուզէ որ Ռուսիան ոեւէ գերակշռութիւն չունենայ Հայոց Հարցին մէջ այլ Ֆրանսա- , , Անգլիա եւ Ռուսիա միասին հաւասարապէս , controle- [= իհակակշռի հսկողութեան, ] տակ առնեն վեց նահանգները , gendarmerie [= պահակազօրք կազմակերպեն իսկ] , ընդհ կառավարիչն ըլլայ օսմանեան հպատակ մը մերթ քրիստոնեայ մերթ մահմե. , , -տական իշխան Սապահետտինը ընդհ կառավարիչ ընենք կ՚ըսէ եւայլն Ցաւալին ( 47 . ... ): այն է որ թերթ մը ունի ձեռին (Pour les peuples d’Orient) որի մէջ պիտի արծարծէ այդ միտքը կ՚ուզէ որ միթինկներ48. [ ] [= հրապարակային ժողովներ սարքուին Լոնտոն՝ այդ ] 46 Վիքթոր Պերար (Victor Bérard) Հայկական Հարցին նկատմամբ բարեացակամ տրամադ -րութիւն դրսեւորող ֆրանսացի դիւանագէտ եւ քաղաքական գործիչ մըն էր որ ծանօթ էր , նաեւ որպէս հելլենագէտ :47 Ապտուլմեճիտ Բ սուլթանի թոռ ընկերաբան իշխան Մեհմէտ Սապահատտին իր քաղա . , -քական հայեացքներուն եւ Օսմանի գերդաստանի իշխանութեան ընդդիմանալուն համար աքսորուած էր Եւրոպա :48 Պերարի եւ հայերու համակիր ծերակուտական Փրեսանսէի (Francis de Pressensé) հրա -տարակած Արեւելքի Ժողովուրդներուն Համար երկշաբաթաթերթին մասին պիտի հա « » -ղորդուէր թէ թերթը նպատակ ըրած է Օսմանեան կայսրութեան մէջ ապրող ժողովուրդ « -ների վիճակն ու նրանց ծանր դրութեան բարելաւումը ասիական ծանր խաւարի ու , բռնութեան մէջ ապրող այդ ցեղերի կացութեան նկարագիրը բարեխղճութեամբ հաւա », -քելով ամենաթարմ տեղեկութիւններ եւ լուսաբանութիւններ ըլլալով ամենամեծ չափով , « նուիրուած Հայկական Դատին Արարատ պաշտօնական ամսագիր Հայրապետական» («» Աթոռոյ Ս Էջմիածնի ԽԷ տարի Փետրուար Մարտ . , . , - 1913, 272): Ընդհանրապէս դրական եւ խանդավառ գնահատականներու կողքին կը հանդիպինք Համբարձում Առաքելեանի , զգաստ եւ վերապահ արժեւորումին Ան ըսելէ ետք թէ Փարիզի մէջ խումբ մը անձնաւո : , -րութիւններ աշխատած են վերստեղծել Բրօ Արմէնիա թերթը նուիրուած Հայոց հարցին, , թէեւ այս անգամ այլ անունով կ՚աւելցնէ թէ այդպիսի թերթ մը կարող չէ բնաւ ըլլալ այն , « բրօբականտիստը այն օրկանը որ պէտք է պատրաստէ կռէ կոփէ նպաստաւոր հասարա , , , , -կական կարծիք Եւ միանգամայն նիւթական ու բարոյական միջոցներու վատնում պէտք : է համարիլ այդ թերթին ստեղծումը որովհետեւ դիւանագէտներ ու պետական գործիչներ », չեն կարդար նման թերթեր Առաքելեանը վերապահութեան մղող գործօն մըն ալ կը թուի : ըլլալ թերթին հակառուսական ուղղութիւնը («Բիւզանդիոն», 4/17 Յունուար, 1913): Յիշեալներէն առաջ սակայն տակաւին , , 26 Յունուար 1913- , ին Չօպանեան Նուպարի գրած էր. «... կ՚ուզեմ Ձեզի խօսիլ «Pour les peuples d'Orient» թերթին հակառուս պայքարին նկատմամբ Պէռարի հետ ունեցած բոլոր վիճաբանութիւններս ալ բանի մը չծառայեցին. . կը շարունակէ իր պայքարը որ ոչ մէկ կերպով կը համաձայնի Կաթողիկոսին Պատրի , , -արքին Պատուիրակութեան ինչպէս մեր բովանդակ ազգին քաղաքական ծրագրին, , : ... «Pour les peuples d'Orient» երկրորդ խորագիր մը ունի Օռկան Հայկական Պահանջմանց , « », եւ ինքզինքը կը ներկայացնէ իբր Հայ ժողովուրդին ձայնը : ... Լաւ պիտի ըլլար եթէ գէթ վերցնէին երկրորդ խորագիրը , «Օռկան Հայկական Պահանջմանց ը եւ այդ թերթին » , տային նկարագիրը օռկանի մը որ կը ներկայացնէ մէկ քանի եւրոպացի հայասէրներու գաղափարները ՓՆՄ ԶՆՀՀՄ» (, ): Արամ Անտոնեան 10 Դեկտեմբեր 1912 թուակիր արձանագրութեամբ մը կը տեղեկագրէր թերթին այդ օր հրապարակ ելած ըլլալը եւ կը նշէր թէ տնօրէններն էին տը Բրէսանսէ եւ ՆԻՒԹԵՐ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ (1912-1913)| 33
