Page 34 - Demo
P. 34
գաղափարները արտայայտելու համար : ... Պէրարը չ՚ուզեր ասիական Թուրքիոյ démembrement- [= ըանդամահատումը կ՚ուզէ իր մտքով թէ՛ թիւրքին եւ թէ՛ հայուն ծա]. -ռայութիւն մատուցանել ինչ որ անհնար է , : 49Ու երբ գիտէ որ փաշան Աղաթօնը Չե , , , -րազը նստեր են նոր projet de réforme [= բարենորոգումներու նախագիծ կը խմբագրեն ] 1895- ի Մայիսեան Ծրագրին վրայ հիմնուելով ...: Անշուշտ այդ, projet- ն չը պիտի ներկա -յացուցուի նոյնութեամբ արդէն փաշան իմացեր է որ պատրիարքարանն ալ , , projet մըկը պատրաստէ Քէլէկեանն ալ Փաշան կ՚ըսէ թէ այդ բոլորը , 50 : fusionner պիտի ընեն [= պիտի համաձուլեն ետքէն Լաւ կ՚ըլլար որ պատրիարքարանի ] : , projet- ն շուտ հասնէր հոս անհրաժեշտ է որ եւրոպացի ընդհ կառավարիչ պահանջենք Գէթ մենք այդ ուզե. . ... -լու ենք եթէ աւելի քիչն ստանանք ուրիշ խնդիր քիչ ուզելով բնաւ բան մը չենք ստանար . . : Հաստատ աղբիւրէ գիտեմ որ ռուսը մտադիր չէ Թրքահայաստանը գրաւելու , . Քօքօվցէֆն ինքն իսկ յայտարարած է դեռ51 15–20 օր առաջ Պետերբուրգի հայերու Պէռար՝ խմբագրութեան քարտուղար ունենալով Ժան Լօնկէ թէ՝ ան կը հրատարակուէր . ֆրանսերէն եւ անգլերէն ամէն ամսու 10- 25-ին եւին՝ Պատուիրակութենէն դրամական օժանդակութիւն ստանալով թէ՝ մինչեւ . 25 Նոյեմբեր 24 թիւ հրատարակուելէ ետք , Պատուիրակութեան պահանջմամբ 10 Դեկտեմբեր 1913- էն սկսեալ պիտի առնէր Pro Armenia անունը՝ շարունակուելով մինչեւ 10 Յուլիս 1914 եւ վերջին շրջանին խմբագրու -թեան քարտուղար ունենալով Միքայէլ Վարանդեանը նոյն ():49 Տեղին է մէջբերում մը կատարել Մ Ս Գաբրիէլեանի . . 24 Փետրուար 1913 թուակիրէն, ուղղուած՝ Արշարունի պատրիարքին Պերարի մէկ բանախօսութեան ներկայ ըլլալէ ետք , Փարիզի մէջ . «... Մարդը թրքասէր է կամ կը ձեւանայ : ... Որքան ալ լաւ ու ծառայասէր մարդ ըլլայ..., չեմ կարծեր թէ մեծ բարեբաղդութիւն մ՚է մեզի համար որ մեր դատին ախոյեանն ըլլայ այժմ եւ տնօրէնը P[our] les P[eoples] d’Orient թերթին քանի որ ռուսատեաց մ՚է, » (ՊՏԴ Շ, 101): Պերար ինք իր բերնով հարցազրոյցի մը ընթացքին 1914- ի Յունուարին պիտի յայտարարէր . «Ես ո՛չ միայն հայասէր եմ այլ եւ թրքասէր , ... անոր համար որ Ֆրանսայի շահը կը պահանջէ օսմանեան կայսրութեան պահպանումն ու ամրապնդումը » (Նիւթեր Հ Յ Դաշնակցութեան Պատմութեան Համար . . , ԺԱ հատոր խմբագիր՝ Երուանդ. , Փամպուքեան Պէյրութ, , 2015, 39):50 1862- ին ծնած լրագրապետ եւ դասախօս Տիրան Քէլէկեան որ պիտի նահատակուէր , 1915-ին մանաւանդ Սապահ թրքալեզու թերթի իբր խմբագիր հեղինակաւոր ձայն մը ունէր, «» օսմանեան քաղաքական շրջանակներու մէջ :51 Կոմս Վլատիմիր Նիքոլայեւիչ Քոքովցով կամ Քոքովցեւ Ձարական Ռուսաստանի վարչա -պետն էր 1911- ի Սեպտեմբերէն մինչեւ 1914- ի Յունուար ամիսը Քոքովցովի եւ արտաքին : գործոց նախարար Սազոնովի միացեալ ջանքերուն կը վերագրուի պերլինեան բանակցու -թիւններու շնորհիւ Գերմանիոյ հակումը դէպի հայկական բարենորոգումներու նախագի -ծին պաշտպանութիւնը Արարատ պաշտօնական ամսագիր Հայրապետական Աթոռոյ («» Ս Էջմիածնի ԽԸ տարի Յունուար. , . , 1914, 31): Մինչ այդ ինչպէս կը վկայէր Փարիզէն , «Մշակ ի խմբագիրը՝ Համբարձում Առաքելեան գերմանական մամուլն ու հասարակական» , կարծիքը բնականաբար հետեւելով պետական ուղղութեան,- ,- «նպաստաւոր չէին Հայկա » -կան Հարցին նկատմամբ եւ պերլինաբնակ հայոց ջանքերն ապարդիւն անցած էին մամուլի մէջ Հայկական Հարցը արծարծելու առնչութեամբ , («Բիւզանդիոն», 4/17 Յունուար 1913): «Արարատ ի մէջ կատարուած հաստատման կողքին պէտք է նշել թէ Պատուիրակութեան» , անդամ Եագուպ Արթին Հոկտեմբեր 3 1913 թուակիր նամակով մը Մալէզեանին կը գրէր . 34 |ՆԻՒԹԵՐ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ (1912-1913)
