Page 323 - Demo
P. 323
Յաւելուած 50 ԾԱՆՕԹ Հայագերման կամ Գերման Հայ Ընկերութիւը որուն անդամներուն հետ հանդի.- - ,- -պելու յանձնարարութիւն տրուած էր Վահան Փափազեանի՝ 1913- ի Մարտին իր Եւրոպա կատարած ճամբորդութեան առիթով ըստ ,- 1914- ի Օգոստոսին Ընկերութեան լոյս ընծայած «Մեսրոպ բանբերին ստեղծուած էր» , 1913- ի սկիզբը Հիմնադիր անդամները գերման: հանրութեան ուղղած էին հետեւեալ կոչը որուն գերմաներենէ հայերէնի վերածեալ օրինակը , պահպանուած ըլլալով Պոլսոյ Տեղեկատու Դիւանին կողմէ կը ներկայացնենք ստորեւ , : ԿՈՉ Արեւելքի քաղաքական կերպարանափոխութիւնը անգամ մըն ալ դարձեալ Եւրոպայի աչքերը ուղղեց Հայաստանի վրայ Մեծ տէրութիւնները ներկայիս զբաղած : են՝ Բ Դրան հետ համաձայնութեան գալ արեւելեան Անատոլիայի հայաբնակ . նահանգներու համար բարենորոգումներու ծրագրի մը վրայ՝ հեռացնելու համար այն վտանգները որոնք՝ մինչեւ այժմ հոն տիրող կացութեանը շարունակուելու պարագա, -յին՝ կ՚սպառնան Արեւելքի եւ Աշխարհի խաղաղութեան Իրական հաւաստիքներ կան : , թէ այս անգամ հայկական խնդրին արծարծումը գոհացուցիչ արդիւնք մը պիտի տայ՝ քան մինչեւ այժմ այս նպատակով կատարուած բոլոր ձեռնարկութիւնները Կարելի է : յուսալ թէ վատթարագոյն չարագործութիւնները պիտի վերացուին եւ հայ ազգին, հնարաւորութիւն պիտի տրուի մշակոյթով ու տնտեսապէս բարգաւաճելու աւելի մեծ չափով՝ քան մինչեւ այժմ էր : Այս գործին մէջ Գերմանիան որու դիւանագիտական ներկայացուցչութիւնը էապէս , մղում տուաւ Բարենորոգումներու Ծրագրին անմիջական շահեր ունի Փոքր Ասիայի , : - մէջ իր ունեցած մեծ տնտեսական ձեռնարկութիւններու յաջողութեան համար որոնք , մասամբ կը կատարուին գլխաւորաբար հայաբնակ շրջաններու մէջ մասամբ ալ , կ՚անցնին այնպիսի տեղերու անմիջական քովերէն Գերմանիան կը մղուի առաւել , հոգատար գտնուիլ հայերու վերաբերմամբ՝ քանի որ այս բոլոր շրջաններու մէջ հայերն են տնտեսական եւ քաղաքակրթական կեանք կրելու նեցուկները : Ասկէ զատ տասնեակ տարիներէ հետէ Գերմանիայի եւ Հայաստանի միջեւ արդէն գոյութիւն ունի քաղաքակրթական տեսակի փոխանակութիւն : 1894–96- ի կոտորածնե -րէն յետոյ բազմաթիւ գերման դպրոցներ որբանոցներ եւ հիւանդանոցներ հիմնուեցան , Հայաստանի մէջ որոնք գերման մշակոյթը կը տարածեն հոն Հայերը արդէն վաղուց , : մեծ եռանդով հետամուտ են իւրացնելու գերման լեզուն գրականութիւնը եւ գիտու , -թիւնը Հարիւրներով հայ ուսանողներ կը գտնուին գերման բարձրագոյն վարժարան: -ները եւ կապեր հաստատեր են մեր գիտական հաստատութիւններու ուսուցիչներու եւ աշակերտներու հետ Նոյն իսկ անոնք հոս ստացեր են գրգիռ եւ պահանջ երեւան : բերելու իրենց ազգութեան ճոխ գանձերը որովհետեւ հայ լեզուի պատմութեան եւ , , գրականութեան ուսումնասիրութիւնը կը կատարուի գերման գիտութեան գործօն օգնութեամբը: Այս բոլոր ջանքերը սակայն տեղի կ՚ունենան առանց իրարու հետ ունենալու ներքին ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒՆ ԱՌՆՉՈՒՈՂ ՆԻՒԹԵՐ (1912-1914)| 323
