Page 159 - Demo
P. 159
նշած է զայն կազմակերպողներուն անգաղտնապահութիւնը ապա նաեւ ատով , բացատրած՝ ապստամբութեան իրականացման համար գործնական քայլեր առնուած այդ շրջանին շաբաթներով գերմանական յածանաւերու շրջագայութիւնը կիլիկեան ջուրերուն մէջ 136: * * * Սուրէն Պարթեւեան իր հրատարակած Եգիպտահայ Տարեցոյցը ին մէջ « » 1913 տարուան ամենէն պայծառ սրտապնդող ու յուսադրիչ երեւոյթը կը նկատէր « , » Եգիպտոսի մէջ Միջկուսակցական եւ Ազգային Համերաշխութեան իրագործումը « » , այդ առիթով կարեւոր դեր մը վերապահելով Յուսաբեր թերթի սեփականատէր «» Արմենակ Մէօթէմէտեանի եւ Եգիպտոս ժամանած դաշնակցական գործիչ Ակնունիի 137, յայտնած է հետեւեալը . «Հայկական շարժման կեդրոնը Եգիպտոս կը գտնուի Անոր : ղեկավարը յայտնի յեղափոխական Տամատեանն է Հայկական կոմիտէները աջակցութիւն : կը ստանան Յունաստանէն եւ կը թուի թէ հոնկէ զէնք եւ զինամթերք կը ներկրեն : ... Հայերու աւելի խոհեմ մասը կը քննադատէ այդ շարժումը Հայոց Կաթողիկոսը կը փորձէ : սանձել հայկական բոլոր կուսակցութիւններու ծայրայեղական թեւերու գործողութիւն -ները Կոստանդնուպոլսոյ Հայոց պատրիարքը Եգիպտոս ղրկեր է Օսմանեան դրամատան: աշխատակից պարոն Փափազեանը եւ վստահելի այլ անձնաւորութիւն մը՝ Տամատեանը սաստելու համար : ... Տամատեանը Պալքանեան պատերազմի ընթացքին իր յոյն ընկեր -ներուն միջոցով բանակցութիւններ վարեր է Վենիզելոսի հետ՝ Յունաստանի աջակ -ցութիւնն ստանալու համար Վենիզելոս մերժեր է բայց հասկցուցեր է թէ Յունաստանի : , կառավարութիւնը չի կրնար պաշտօնապէս հայերու շարժման աջակցիլ եւ խորհուրդ տուեր է համագործակցիլ հելլէն գաղտնի կազմակերպութեան հետ որուն միջոցով պիտի , կարենան զէնք եւ զինամթերք ձեռք բերել ...» (Արամայիս Բալոյան , Իտալիայի Արտաքին Գործերի Նախարարության Պատմական Դիվանագիտական Արխիվի Վավերագրերը Հայկա -կան Հարցի Մասին 1913–1923 թթ., հատոր Ա Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտու ., -թիւններու Ակադեմիա հրտ ՝ Հայոց Ցեղասպանութեան Թանգարան Ինստիտուտի , . - , Երեւան, 2008, 29–31):136 Եափուճեան, 95: Ինչպէս պիտի պարզուի աւելի ուշ խնդրոյ առարկայ կանոնագիրը , մշակուած էր 1913- ի Յունիսին երբ արդէն վիժած էին ապստամբութեան եւ զէնքերու, ցամաքահանման փորձերը :137 ՀՅԴ Պոլսոյ Ինքնապաշտպանութեան Բիւրոյին 28 Յունիս 1913 թուակիր նամակը՝ ուղղուած Աղեքսանդրիոյ Ենթակոմիտէի անդամներուն կը յուշէ թէ գէթ այդ Բիւրօն , վերապահութեամբ կը մօտենար դրսի միթինկներուն եւ համերաշխութիւններուն « », մինչեւ իսկ կը մտահոգուէր թէ անոնք կրնան վնասակար արդիւնք ունենալ զգուշացնելով , . «Տեղիդ Ինք նապաշտպանութեան մարմնի գործունէութիւնը անյաջողութեան մատ [] -նուելու է եթէ ներսը իմա՛ Կիլիկիա այս պարագային Վ Ղ լուրջ կազմակերպութիւններ , [ , - . .] գոյութիւն չունենան Ապա ակնարկելէ ետք Ակնունիի այցելութեան եւ նկատի ունենալով »: որ Ինքնապաշտպանութեան Խառն Մարմնին կողմէ պահանջագիր մը ներկայացուած էր պետութիւններու կը յորդորէր Միանգամընդմիշտ գիտնալու էք որ ազգերու ազատագ, . « -րումը հիմնուելու է ոչ այնքան դիմումներու որքան սեփական ուժի վրայ , : «Մեր այն ընկերները որ կը մտնեն տեղիդ ինք նապաշտպանութեան մէջ անշուշտ կը , [] , ՆԻՒԹԵՐ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ (1912-1913)| 159