Page 12 - Demo

կրնան նպաստել բարենորոգումներուն եւ անոնց առնչուած բանակցային ու դիւա -նագիտական աշխատանքներուն մասին գիտելիքներու ընդարձակման միաժամանակ , որպէս հիմք ներկայանալով պատմական դասերու : Շարադրանքէն կրնայ հետեւցուիլ թէ օսմանահպատակ հայոց ազգային մարմին -ները ինքնավարութիւն անկախութիւն կամ ռուսական գերիշխանութիւն փափաքած,- , ըլլան թէ ոչ չորս տարի շարունակ թերեւս անարդարանալի համբերութեամբ եւ օս ,- , -մանեան հպատակէ մը ակնկալուող հաւատարմութեան ցուցադրութեամբ օրինաւոր , սահմաններու մէջ ըրած էին իրենց կարելին այն միամիտ հաւատքով թէ օսմանեան իշխանութիւնները կը կասեցնեն հայոց դէմ գործադրուող հարստահարութիւններն ու անարդարութիւնները՝ ապահովելու համար գէթ կեանքի ինչքի եւ պատուի անվտան , -գութիւն Եւ սակայն չորս տարի շարունակ այդ իշխանութիւնները թերացեր էին հայ: օսմանահպատակներուն հանդէպ իրենց տարրական պարտաւորութեան մէջ ի վերջոյ , պատճառ դառնալով որ այդ հպատակներն իրենց վիճակին բարւոքման համար մտա -ծեն դիմել արտաքին աշխարհի օգնութեան կամ որոշեն ընդառաջել բարենորոգումնե -րու խնդիրը անգամ մը եւս միջազգայնացնելու բնոյթ ունեցող արտաքին առաջարկ -ներու իբրեւ հիմնաւորում նկատի ունենալով Պերլինի Դաշնագրին, 61- րդ յօդուածն ու 1895- ի հայկական բարենորոգումներու մայիսեան ծրագիրը երկուքն ալ պաշտօնապէս . ընդունուած օսմանեան Թուրքիոյ կողմէ իբրեւ յանձնառութիւն հանդէպ եւրոպական մեծ տէրութիւններու : Ներկայացուող անտիպ նիւթերը իրենց ժամանակատարածքային շրջանակին մէջ զետեղելու համար յարմար դատած ենք հարցին նախապատմութեան հիմք ծառա , -յեցնել Թուրքիոյ հայոց Ազգային Երեսփոխանական Ժողովի ատենագրութիւնները , ապա անցնիլ բարենորոգումներու հարցը հետապնդելու նպատակով ստեղծուած Ապահովութեան Յանձնաժողովի անտիպ ատենագրութիւններու երկրորդ տետրին ,- որուն հրապարակումը գլխաւոր դրդապատճառն էր այս նախաձեռնութեան : «Վաղորդայն խորագրեալ բաժնին մէջ ռուսեւթրքական համաձայնագրին ստորա» -գրութեան յաջորդած իրադարձութիւններու հպանցիկ շարադրանքն ընելէ եւ վերջա -բանը կարգ մը ճշդումներու հարցադրումներու եւ մտորման մղող նշումներու յատ , -կացնելէ ետք , «Յաւելուածներ բաժնին մէջ խմբած ենք պատճէնները շօշափուած» նիւթին վերաբերեալ ճնշող մեծամասնութեամբ անտիպ վաւերագրերու զորս չենք , ուզած անհարկիօրէն ծանրաբեռնել բազմաթիւ ծանօթագրութիւններով : Անտեղի նկատած ենք վաւերագրերուն մէջ Խայտաբղէտ տարբերակներով ներկա -յացող յատուկ անուններու եւ հայատառ օտար բառերու նոյնականութիւնը հաստա -տող նշումներ : ––––– նող Ե գիրքը Երեւան . ( 2013). Ստեփան Պողոսյանի Հայոց Ցեղասպանության Պատմություն պատմագիտական ուսումնասիրութեան Բ հատորը Երեւան . (, 2008) եւ Լիլիթ Հովհաննիս -յանի Հայկական Հարցը Եվ Մեծ Տերությունները 1914–1917 Թվականներին աշխատութեան Ա գլուխը Երեւան. (, 2002): Ուշագրաւ են նաեւ Մուշեղ Սերոբեանի քննական քննադա - -տական մէկէ աւելի գործերը :12 |ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒՆ ԱՌՆՉՈՒՈՂ ՆԻՒԹԵՐ (1912-1914)