Page 27 - Demo
P. 27
Այս իրադարձութիւններուն յաջորդող Ազգային Ընդհանուր Ժողովի նիստի ընթացքին, 21 Դեկտեմբեր 1912/3 Յունուար 1913- , ին հարստահարական հարցին անդ -րադառնալով Ազգային Կեդրոնական Վարչութեան ատենապետ Ստեփան Գարաեան, առաջին անգամ ըլլալով կը գործածէ Բարենորոգմանց խնդիր արտայայտութիւնը նշե, -լով թէ իր գլխաւորած Քաղաքական Ժողովին ընտրութենէն ետք մարմին առաւ Հա « -յաստանի բարենորոգմանց խնդիրը աւելցնելով թէ ան նոր խնդիր մը չէ եւ կէս դարէ », ի վեր ծրագիրներ մշակուած ու հանդիսաւոր խոստումներ եղած են այդ ուղղութեամբ՝ «վերջը մոռցուելու համար Ապա յստակացնելէ ետք թէ ծրագրի պատրաստութեամբ »: , կարելի չէ գոհանալ որով Քաղաքական Ժողովը իր ամբողջ զօրութեամբ պիտի պնդէ , « որ բարենորոգմանց գործադրութիւնը անխախտ կերպով երաշխաւորուի կ՚արծարծէ », Ազգային Ընդհանուր Ժողովին վստահութիւնը կամ հաւանութիւնը ունենալու հարցը 47: Քաղաքական Ժողովի անդամ Վահան Փափազեան կը յստակացնէ թէ Վարչու -թեան հետապնդածը թուրք կառավարութեան պատրաստած և յայտարարած ծրագ -րէն տարբեր է Վարչութեան պատրաստելիք ծրագիրը պէտք է ըլլայ կիրարկելի48 : « սիսդէմը որ ըլլայ մեր կողմէ կամ, ուրիշէ [շեղագրումը՝ մեր կողմէ Վ Ղ առաջարկուած - . .] կամ ծրագրուած նպատակ ունենայ հիմնաւորել մեր քաղաքացիական իրաւունք , -ները», ձգտելով ապահովել ազգային գոյութիւն եւ քաղաքացիական իրաւունքներ , երաշխիքի համար դասեր քաղելով պատմութենէն եւ հիմնուելով այն ամէնուն վրայ « ինչ որ միջազգային դաշնագրերով նոյն իսկ տաճիկ կառավարութեան ընդունած , երաշխաւորութիւններն են » : 49Ըստ Փափազեանի յուշերուն այս դռնփակ պատմական նիստէն անմիջապէս , «» ետք Վարչութիւնը կամ Խառն Ժողովը կ՚ընտրէ իր անդամներէն բաղկացած ինքնավար քաղաքական մարմին մը որուն կու տայ Ապահովութեան Յանձնաժողով անունը՝ , հետապնդելու Հայկական Հարցը Նախագահ՝ Եղիշէ Արք Դուրեան եւ անդամներ՝ : . Գրիգորիս վրդ Պալաքեան Ստեփան Գարաեան Ոսկան Մարտիկեան Լեւոն Տէմիր . , , , -ճիպաշեան Մուրատ իմա՛ Համբարձում Վ Ղ Պոյաճեան եւ ինք՝ Վահան Փափազ, [ - . .] -եան որ կը դառնայ յանձնաժողովին գործավար քարտուղարը, -50: 8/21 Փետրուար 1913- ին Սամսոն Յարութիւնեան Արշարունիի կը յայտնէ թէ ստա -ցած է պատրիարքարանին պատրաստած ծրագիրը նշելով նաեւ թէ մէկ երկու օրէն , , - 47 ԱԱԺ նիստ ԺԸ, ., 279:48 Օսմանեան կառավարութեան պատրաստած եւ անընդունելի ծրագիրն այլուր Փափազ -եան դիտած է իբրեւ առժամեայ հանգամանք ունեցող եւ իրաւանց ընդարձակման « » « սկզբունքին վրայ հիմնուած ծրագիր մը որ նկատի ունէր հարստահարութիւններու» , ենթակայ հայկական նահանգներէն միայն չորսը՝ Վան Բաղէշ Տիգրանակերտ եւ , , Խարբերդ որոնք բնորոշուած էին որպէս հայեւքրտական նահանգներ Ծրագիրը կը, : տրամադրէր բարենորոգումներու գործադրութեան համար ստեղծումը երեք իսլամէ երկու , հայէ եւ մէկ ասորիէ բաղկացած յանձնաժողովի մը՝ նախագահութեանը ներքեւ պետու -թեան կողմէ անուանուած ընդհանուր քննիչի մը անոր տրամադրելով օտար խորհրդա , -կան մը իբրեւ նշեալ յանձնաժողովի նախագահ եւայլն Փափազեան , (, 584–587):49 Նոյն, 281:50 Փափազեան, 183:ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒՆ ԱՌՆՉՈՒՈՂ ՆԻՒԹԵՐ (1912-1914)| 27
