Page 21 - Demo
P. 21
հայոց դէմ հանելու ճգնող երեսփոխաններ ունեցող խորհրդարանի մը մէջ կշիռ չ՚ունենար յիշատակագիր մը : Օսմանեան խորհրդարանի անդամ Գեղամ Տէր Կարապետեան կը յայտարարէ թէ շատ ուշ մնացած է յիշատակագրի մատուցման խնդիրը եւ հողային պահանջներու անդրադառնալով կ՚ըսէ թէ ի տարբերութիւն Քաղաքական Ժողովին կողմէ որպէս, , հողային գրաւումներու մեկնակէտ 1895- ը նկատի ունենալու պէտք է , 1880- ը նկատի առնել իբրեւ սկզբնաւորութիւն որովհետեւ հայոց հողերուն վրայ իսլամ գաղթական , [] -ներ բնակեցնելու հետեւողական ջանքերն սկսած են այդ թուականին 26: Այնուհետեւ կը տիրէ լռութիւն մինչեւ 21 Հոկտեմբեր Նոյեմբեր/3 1911- ի նիստը ուր, խորհրդարանին մատուցանելի յիշատակագիրը կը վերերեւի իբրեւ օրակարգի հարց՝ առանց քննարկման : 25 Նոյեմբեր/8 Դեկտեմբեր 1911- ի նիստին Դիմաքսեան դա՛րձեալ կը պոռթկայ կացութեան դէմ սուր քննադատութեան ենթարկելով Ազգային Ժողովին չորս տարիէ , ի վեր երկրորդական խնդիրներով ժամավաճառ ըլլալն ու անգամ մը եւս շեշտելով թէ թագրիրներ ներկայացնելով հարց չի լուծուիր Նիստը դռնփակ յայտարարուելէ ետք : , Զօհրապ համարատուութեան տպաւորութիւն ստեղծող երկար ելոյթով մը կը խօսի օսմանեան դահլիճին եւ խորհրդարանին մէջ հայոց կացութեան բարւոքման ուղղու -թեամբ տարուած աշխատանքներուն մասին ի միջի այլոց ըսելով Հայերն են մինակ , . « որ այս երկրին մէջ առաջին ցնցումէն կոտորածի կ՚ենթարկուին Քաղաքական սխալէ : աւելի ծանր բան մը ոճիր մը պիտի ըլլար հայոց դժնդակ եւ վտանգաւոր կացութիւն մը , ստեղծել մեր ձեռքովը եւ մեր խօսքերովը Մենք այսպէս խորհեցանք Քաղ աքական : [] Ժողովի մէջ մեր անդամակցութեան միջոցին : Կառավարութեան հետ մեր քաղաքակա , -նութիւնը եղաւ խօսակցութեան եւ բանակցութեանց մէջ՝ սպառնալիք ընել Դահլիճին , Խորհրդարանի առջեւ հարցապնդում ուղղելու իրեն սպառնալիք ընել բայց չգործադրել . » : 27Զօհրապ կը շարունակէ յայտարարել թէ կառավարութիւնը հաւաստիք կու տայ « մեզի թէ հայաբնակ նահանգներու վիճակին բարելաւման համար իրենց ըրած խոստումները անկեղծ են բայց այս ժամուս նիւթապէս գործադրելու վիճակին մէջ չէ . կը հասկցնէ մեզի որ քրդական ապստամբութիւն մը ունենալ չի փափաքիր այս միջոցիս կը խնդրէ մենէ որ համբերութիւն ցոյց տանք Մենք հայ մէպուսներս. : , [= օսմ. խորհրդարանի երեսփոխաններս ժողով գումարեցինք կացութիւնը քննեցինք եւ ], , տեսանք որ իր բոլոր պակասութիւններովը հանդերձ եթէ Իթթիհատը տկարանար , , բոլորովին՝ հայկական նահանգներու մէջ կացութիւնը անհանդուրժելի պիտի դառնար» : 28Վահան Փափազեան խօսք առնելով կը նշէ թէ իր կատարած պրպտումները կը հերքեն կառավարութեան անզօրութեան տեսակէտը եւ թէ կառավարութեան քաղա -քականութիւնն է չի թողուլ որ հայ ժողովուրդը մանաւանդ Ռուսաստանի սահմաննե « -րուն վրայ գօմբագտ [= խիտ ազգաբնակութիւն դառնայ] ... այն երկիւղով որ հայ ազգը , 26 ԱԱԺ նիստ ԺԲ, ., 336–349:27 ԱԱԺ նիստ Ի, ., 443: Շեղագրումը՝ մեր կողմէ :28 Նոյն, 444:ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒՆ ԱՌՆՉՈՒՈՂ ՆԻՒԹԵՐ (1912-1914)| 21
